Zgodnie z nazwą jet lag wynika ze zmiany strefy czasowej, co prowadzi do zaburzenia rytmu dobowego i przede wszystkim problemów ze snem. Jakie są skuteczne sposoby na jet lag? Czy można się właściwie przygotować, by zminimalizować jego objawy? Odpowiadamy na te pytania!
Jet lag – jakie ma objawy?
Organizm człowieka ma wewnętrzny zegar biologiczny współpracujący z systemem dobowym. Dużą rolę odgrywa tu podwzgórze (część mózgu), które zależnie od pory dnia „przełącza” organizm w stan senności, zwiększa głód, pragnienie, reguluje ciśnienie krwi oraz poziom hormonów (melatonina, kortyzol) i glukozy we krwi. Gdy zmieniamy strefę czasową, na początku wszystkie procesy działają po staremu, a więc nie są dostosowane do zmiany pór dnia. I wtedy pojawiają się objawy zespołu nagłej zmiany strefy czasowej, czyli jet lag: senność albo problemy z zasypianiem, zmęczenie, problemy z koncentracją, ból głowy czy zaburzenia apetytu i pracy układu pokarmowego. Im więcej stref czasowych „przeskakujemy”, tym dłużej organizm przyzwyczaja się do nowych warunków. Zwykle objawy jet lagu ustępują po 2-5 dniach.
Kiedy jet lag jest najsilniejszy?
Sporo zależy od kierunku podróży. Jeśli lecimy na zachód, organizm lepiej to zniesie, ponieważ doba się niejako wydłuża – a do tego łatwiej nam się przyzwyczaić. O wiele trudniej będzie w kierunku przeciwnym, czyli podróży na wschód. Wtedy „tracimy” czas, a więc dobę odczuwamy jako znacznie krótszą. Stąd też bardzo częsty jest jet lag po powrocie z USA. Podróżując na wschód, możemy śmiało uciąć sobie drzemkę w samolocie, a nawet wziąć krótkotrwale działające leki nasenne. Z kolei w przypadku lotu na zachód lepiej unikać snu.
Regularny rytm dobowy? Świetnie sprawdza się na miejscu, ale jeśli ktoś nie lubi jego zmian i źle je znosi, jet lag może być silniejszy. Na kilka dni przed podróżą warto nieco zmodyfikować plan aktywności i snu, minimalnie dostosowując do docelowej strefy czasowej. Zdecydowanie niewskazane są drastyczne zmiany w tym zakresie, które powodują duże zmęczenie jeszcze przed podróżą.
Dobre sposoby na jet lag – 11 rad
Jet lag jest zjawiskiem naturalnym i powszechnym, dlatego można wskazać wiele sposobów na to, jak sobie z nim radzić. Kompleksowy poradnik znajdziemy na przykład w amerykańskim serwisie medycznym Medicinenet.com. Wskazówki przygotowali lekarze, autorzy wszystkich trzech edycji znanego słownika medycznego Webster’s New World Medical Dictionary:
- Dbaj o kondycję i dobrą formę – zdrowy organizm o wiele szybciej poradzi sobie z jet lagiem. Ćwiczenia fizyczne, wartościowa dieta oraz wypoczynek są zawsze wskazane. Pamiętaj o tym nawet na kilka tygodni przed podróżą.
- Zasięgnij porady lekarza – dotyczy to zwłaszcza osób, które zmagają się z cukrzycą, nadciśnieniem, chorobami układu sercowo-naczyniowego.
- Zmień swój plan dnia, zaczynając od pobudki – zwłaszcza jeśli Twój pobyt za granicą będzie długi. Wystarczy nawet godzina do przodu (lub do tyłu, zależnie od kierunku podróży) przez kilka tygodni przed lotem.
- Unikaj alkoholu i kofeiny – dzień przed podróżą, w trakcie oraz dzień po. Obydwie substancje nasilają bowiem objawy jet lagu.
- Pij dużo wody – przede wszystkim na pokładzie samolotu, gdzie powietrze jest suche. Dobrze nawodniony organizm jest zdrowszy i lepiej sobie radzi z jet lagiem.
- Poruszaj się w samolocie – co jakiś czas wstań, rozprostuj nogi, przespaceruj się. Dzięki temu mniej się zmęczysz oraz zadbasz o prawidłowe krążenie krwi.
- Pomyśl o przystanku w podróży – np. kilka dni w mieście w połowie drogi. To lepsze rozwiązanie niż jeden długi lot, bo łatwiej przyzwyczajamy organizm do zmian stref czasowych.
- Zadbaj o wygodne buty i ubranie – komfort ponad wszystko, bo unikniesz zmęczenia!
- Dokładnie sprawdź zakwaterowanie – z jet lagiem poradzisz sobie sprawniej, jeśli łóżko będzie wygodne, a klimatyzacja (zwłaszcza w gorącym kraju) będzie działać niezawodnie. Przydadzą się recenzje gości danego hotelu.
- Jak najszybciej dostosuj się do nowej strefy czasowej – jeśli przylatujesz w porze lunchu (podczas gdy w Polsce jest pora śniadania), to wybierz się właśnie na lunch. W ciągu dnia dużo spaceruj i staraj się nasłonecznić. W ten sposób szybciej przyzwyczaisz organizm do nowej strefy czasowej, dając mu stosowne wskazówki.
- Leki nasenne tylko rozsądnie – jeden raz albo dwukrotnie i lepiej nie więcej. Leki nasenne mają bowiem właściwości uzależniające, jeśli bierzemy je długo. Zamiast nich pomocna będzie na jet lag melatonina. Dawka? Informacje znajdziemy na opakowaniu, dobrze też skonsultować się wcześniej z lekarzem.
Przeczytaj także: Najlepsze SPA na świecie. Oto nasze TOP 9
O autorze
