Komórki macierzyste w kosmetyce

XXI wiek można z powodzeniem określić wiekiem komórek macierzystych (ang. stem cells, SC), czyli komórek prekursorowych, które wykazują̨ zdolność́ do nieustannych podziałów oraz mogą różnicować się w inne typy komórek. U człowieka ich obecność́ stwierdzono w obrębie szpiku kostnego, mięśni szkieletowych, tkanki tłuszczowej, jelita, wątroby, rogówki oraz skóry. Ze względu na zdolność do różnicowania się, komórki macierzyste dzielimy na:

• komórki unipotencjalne (ang. unipotent cells) – różnicują się tylko w komórki określonego typu (np. keratynocyty w naskórku);
• komórki multipotencjalne (ang. multipotent cells) – komórki, które mogą przekształcać się w komórki o podobnym pochodzeniu, budowie i właściwościach;
• komórki pluripotencjalne (ang. pluripotent cells) – komórki, które mogą dać początek każdemu typowi komórek, z wyjątkiem komórek łożyska;
• komórki totipotencjalne (ang. totipotent cells) – mogą różnicować się we wszystkie komórki organizmu, często określa się je jako „komórki mogące wszystko”.

Ze względu na pochodzenie wyróżnia się natomiast komórki macierzyste embrionalne, płodowe oraz somatyczne. Dwa pierwsze typy komórek budzą wiele kontrowersji w związku z metodami ich pozyskiwania (komórki zarodków, krew pępowinowa). Komórki somatyczne izoluje się natomiast z krwi pełnej czy też tkanki tłuszczowej biorcy.

Zalety i działanie

Niezwykłe właściwości komórek macierzystych wykorzystywane są w medycynie regeneracyjnej, w celu odtwarzania uszkodzonych tkanek i narządów, jak również w leczeniu nowotworów, chorób genetycznych, neurodegeneracyjnych oraz układu sercowo-naczyniowego. Od niedawna komórki macierzyste stosuje się także w kosmetyce, kosmetologii i medycynie estetycznej.

Komórki macierzyste wykorzystywane w medycynie estetycznej

W medycynie estetycznej, komórki macierzyste stosowane są w celu opóźniania procesów starzenia się skóry, pobudzania komórek naskórka do regeneracji (np. po oparzeniach). Używa się ich także do niwelowania zmarszczek mimicznych, wzrostu nawilżenia i ukrwienia komórek, jak również redukcji blizn i cellulitu oraz hamowania wypadania włosów na drodze łysienia androgenowego. Wykazano, że działanie komórek macierzystych polega na pobudzaniu procesów angiogenezy, czyli tworzenia naczyń krwionośnych, jak również stymulowaniu aktywności fibroblastów – komórek, które odpowiadają za syntezę kolagenu i elastyny, a także wytwarzanie innych białek macierzy pozakomórkowej skóry. Macierz ta stanowi rusztowanie dla komórek naskórka oraz odpowiada za ich odpowiednie nawilżenie i zdolność do regeneracji.

Zabiegi odmładzające

Komórki macierzyste do zabiegów anty-aging pozyskiwane są najczęściej z osocza bogatopłytkowego. Próbkę krwi pacjenta poddaje się odpowiedniej obróbce, a następnie ostrzykuje się wybrane okolice (głównie skórę twarzy) za pomocą mezoterapii lub poprzez nałożenie tzw. maski komórkowej. Komórki macierzyste w kosmetologii mogą być także uzyskiwane z tkanki tłuszczowej (np. brzucha). Przeszczepy autologiczne komórek macierzystych (dawcą i biorcą jest ta sama osoba) powinny być wykonywane wyłącznie przez wykwalifikowanego lekarza medycyny estetycznej. Dermatolodzy uważają, że działanie komórek macierzystych podawanych drogą iniekcji, utrzymuje się około 1 rok. Po tym czasie zabieg należy powtórzyć.

Roślinne komórki macierzyste w kosmetyce

Komórki macierzyste mogą być także składnikami produktów kosmetycznych. Zgodnie z ustawodawstwem Unii Europejskiej kosmetyki i dermokosmetyki mogą zawierać wyłącznie komórki macierzyste pochodzenia roślinnego. W aptekach i drogeriach znaleźć można kremy, wyciągi, maseczki oraz sera zawierające komórki totipotencjalne z takich roślin jak: szarotka alpejska, jeżówka wąskolistna, mikołajek nadmorski, wąkrotka azjatycka czy pomidor.

Siła roślin

W badaniach na hodowlach komórkowych (in vitro) wykazano, że roślinne komórki macierzyste wykazują działanie antyoksydacyjne, jak również stymulują procesy regeneracji w skórze poprzez wzrost syntezy kolagenu i elastyny oraz pobudzanie odbudowy DNA i RNA. Działanie takie nie zostało jednak potwierdzone w badaniach klinicznych na ludziach, przez co bardzo często kwestionuje się skuteczność kosmetyków z komórkami macierzystymi w zapobieganiu procesów starzenia się skóry.

Bezpieczeństwo stosowania komórek macierzystych

Ekstrakty jakie zawiera choćby krem z komórkami macierzystymi, nie wywołują̨ odpowiedzi immunologicznej, dlatego ich stosowanie uważane jest za bezpieczne i pozbawione niepożądanych skutków ubocznych. Podobnie, ich przeszczepy autologiczne nie powodują odczynów immunologicznych, alergii czy też innych reakcji nietolerancji. Należy jednak zauważyć, że terapia z wykorzystaniem komórek macierzystych wciąż wymaga dalszych badań, zwłaszcza nad bezpieczeństwem ich długotrwałego stosowania oraz występowania odległych działań niepożądanych.

Przeczytaj także: Botoks może także leczyć